Tuesday, September 27, 2011

सञाणें उड्डाणें - मारुतीची आरती


सञाणें उड्डाणें हुंकार वदनीं ।
करि डळमळ भूमंडळ सिंधूजळ गगनी ॥
कडाडीले ब्रम्हांड धोका ञिभुवनी ।
सुरवर नर निशाचर त्यां झाल्या पळणी ॥१॥

जयदेव जयदेव जय श्रीहनुमंता ।
तुमचेनि प्रसादें न भियें कृतांता ॥धृ॥

दुमदुमिले पाताळ उठिला पडशब्द ।
धगधगिला धरणीधर मानिला खेद ॥
काडाडिले पर्वत उडुगण उच्छेद ।
रामीरामदासा शक्तीचा शोध ॥२॥

महालक्ष्मीची आरती

जयदेवी जयदेवी जय महालक्ष्मी
वससी व्यापकरुपे तू स्थुलसुक्ष्मी ॥धृ॥

करविरपुरवासिनी सुरवरमुनि-माता
पुरहरवरदायिनी मुरहरप्रियकांता
कमलाकरे‍ जठरी जन्मविला धाता
सहस्त्रवदनी भूधर न पुरे गुण गाता ॥१॥

मातुलिंग गदा खेटक रविकिरणीं
झळके हाटकवाटी पीयुषरसपाणी
माणिकरसना सुरंगवसना मृगनयनी
शशिकरवदना राजस मदनाची जननी ॥२॥

तारा शक्ति अगम्या शिवभजकां गौरी
सांख्य म्हणती प्रकृती निर्गुण निर्धारी
गायत्री निजबीजा निगमागम सारी
प्रगटे पद्मावती निजधर्माचारी ॥३॥

अमृत-भरिते सरिते अघदुरितें वारीं
मारी दुर्घट असुरां भव दुस्तर तारीं
वारी मायापटल प्रणमत परिवारी
हे रुप चिद्रुप तद्रुप दावी निर्धारी ॥४॥

चतुरानने कुत्सित कर्माच्या ओळी
लिहिल्या असतील माते माझे निजभाळी
पुसोनि चरणातळी पदसुमने क्षाळी
मुक्तेश्वर नागर क्षीरसागरबाळी ॥५॥

युगें अठ्ठावीस - विठ्ठलाची आरती

युगें अठ्ठावीस विटेवरी उभा ।
वामांगी रखुमाई दिसे दिव्य शोभा ।
पुंडलिकाचे भेटी परब्रह्म आलें गा ।
चरणी वाहे भीमा उद्धरी जगा ॥१॥

जय देव जय देव जय पांडुरंगा ।
रखुमाईवल्लभा राहीच्या वल्लभा पावें जिवलगा ॥
जय देव जय देव ॥धृ॥

तुळसीमाळा गळां कर ठेवुनि कटीं ।
कांसे पीतांबर कस्तुरी लल्लाटीं ॥
देव सुरवर नित्य येती भेटी ।
गरुड हनुमंत पुढें उभे राहती ॥२॥

धन्य वेणुनाद अनुक्षेञपाळा ।
सुवर्णांची कमळें वनमाळा गळां ॥
राही रखुमाबाई राणीया सकळा ।
ओवाळिती राजा विठोबा सावळा ॥३॥

ओंवाळूं आरत्या कुर्वंड्या येती ।
चंद्रभागेमाजी सोडुनियां देती ॥
दिंड्या पताका वैष्णव नाचती ।
पंढरीचा महिमा वर्णावा किती ॥४॥

आषाढी कार्तिकी भक्तजन येती ।
चंद्रभागेमांजी स्नानें जे करिती ।
दर्शनहेळामाञें तयां होय मुक्ती ।
केशवासी नामदेव भावें ओंवाळिती ॥५॥

दत्ताची आरती

त्रिगुणात्मक त्रैमूर्ती दत्त हा जाणा
त्रिगुणी अवतार त्रैलोक्य-राणा
नेति नेति शब्दें न ये अनुमाना
सुरवरमुनिजनयोगिसमाधि न ये ध्याना ॥१॥

जयदेव जयदेव जय श्रीगुरुदत्ता
आरती ओंवाळितां हरली भवचिंता ॥धृ॥

सबाह्य अभ्यंतरीं तूं एक दत्त
अभाग्यासी कैची कळेल ही मात
पराहि परतलि तेथें कैचा हा हेत
जन्म मरणाचा पुरलासे अंत ॥२॥

दत्त येऊनिया उभा ठाकला
सद्भावे साष्टांगे प्रणिपात केला
प्रसन्न होऊनी आशिर्वाद दिधला
जन्ममरणाचा फेरा चुकविला ॥३॥

'दत्त दत्त' ऐसे लागले ध्यान
हारपले मन झाले उन्मन
मी-तुंपणाची झाली बोळवण
एका जनार्दनी श्रीदत्तध्यान ॥४॥

Monday, September 26, 2011

उत्कट साधुनि - रामाची आरती


उत्कट साधुनि शिळा सेतू बांधोनी ।
लिंगदेहलंकापुर विध्वंसूनी ॥
कामक्रोधादिक राक्षस मर्दूनी ।
देह अहंभाव रावण निवटोनी ॥१॥

जयदेव जयदेव निजबोध रामा ।
परमार्थें आरती सद्भावे आरती परिपूर्णकामा ॥धृ॥

प्रथम सीताशुद्धी हनुमंत गेला ।
लंकादहन करुन‍ी अखया मारिला ॥
मारिला जंबूमाळी भुवनि ञाहाटीला ।
आनंदाची गूढी घेउनियां आला ॥२॥

निजबळें निजशक्ती सोडविली सीता ।
म्हणुनी येणें झालें अयोध्ये रघुनाथा ।
आनंदे वोसंडे वैराग्य भरता ।
आरती घेउनि आली कौसल्यामाता ॥३॥

अनुहतध्वनि गर्जति अपार ।
अठरा पद्में वानर करिती भुभुःकार ।
अयोध्येसी आले दशरथकुमार ।
नगरी होत आहे आनंद थोर ॥४॥

सहजसिंहासनीं राजा रघुवीर सोहंभावे तया पूजाउपचार ।
सहजांची आरती वाद्यांचा गजर ।
माधवदासस्वामी आठव ना विसर ॥५॥

लवथवती विक्राळा - शंकराची आरती

लवथवती विक्राळा ब्रह्मांडी माळा
वीषे कंठ काळा त्रिनेत्री ज्वाळा
लावण्यसुंदर मस्तकीं बाळा
तेथुनियां जळ निर्मळ वाहे झुळझुळा ॥१॥

जयदेव जयदेव जय श्रीशंकरा
आरती ओवाळूं तुज कर्पुरगौरा ॥धृ॥

कर्पुरगौरा भोळा नयनीं विशाळा
अर्धांगीं पार्वती सुमनांच्या माळा
विभुतीचें उधळण शितिकंठ नीळा
ऐसा शंकर शोभे उमावेल्हाळा ॥२॥

देवी दैत्यी सागर मंथन पैं केले
त्यामाजी अवचित हळहळ जें उठलें
तें त्वां असुरपणें प्राशन केले
'नीलकंठ' नाम प्रसिध्द झाले ॥ ३॥

व्याघ्रांबर फणिवरधर सुंदर मदनारी
पंचानन मनमोहन मुनिजनसुखकारी
शतकोटीचे बीज वाचे उच्चारी
रघुकुळटिळक रामदासा अंतरी ॥४॥

दुर्गे दुर्घट भारी - देवीची आरती


दुर्गे दुर्घट भारी तुजविण संसारी
अनाथनाथे अंबे करुणा विस्तारी
वारी वारी जन्म मरणांते वारी
हारी पडलों आतां संकट निवारी ॥१॥

जय देवी जय देवी जय महिषासुरमथनी
सुरवर-ईश्वरवरदे तारक संजिवनी ॥धृ॥

त्रिभुवन भुवनी पाहतां तुजऐशी नाही
चारी श्रमले परंतु न बोलवे काही
साही विवाद करितां पडले प्रवाही
ते तु भक्तांलागी पावसि लवलाही ॥२॥

प्रसन्नवदने प्रसन्न होसी निजदासां
क्लेशांपासुनि सोडविं तोडीं भवपाशा
अंबे तुजवांचुन कोण पुरविल आशा
नरहरि तल्लिन झाला पदपंकजलेशा ॥३॥

नवरात्रीची आरती


आश्विनशुध्दपक्षीं अंबा बैसलि सिंहासनीं हो
प्रतिपदेपासुन घटस्थापना ती करुनी हो
मूलमंत्रजप करुनी भोवती रक्षक ठेउनी हो
ब्रह्मा विष्णु रुद्र आईचे पूजन करिती हो ॥१॥

उदो बोला उदो अंबाबाई माउलीचा हो
उदोकारे गर्जती काय महिमा वर्णु तिचा हो ॥धृ॥

द्वितीयेचे दिवशी मिळती चौसष्ट योगिनी हो
सकळांमध्ये श्रेष्ठ परशुरामाची जननी हो
कस्तुरी मळवट भांगी शेंदुर भरुनी हो
उदोकारे गर्जती सकल चामुंडा मिळुनी हो ॥२॥

तृतीयेचे दिवशी अंबे श्रुंगार मांडिला हो
मळवट पातळ चोळी कंठी हार मुक्ताफळां हो
कंठीची पदके कांसे पीतांबे पिवळा हो
अष्टभुजा मिरविती अंबे सुंदर दिसे लीला हो ॥३॥

चतुर्थीच्या दिवशी विश्वव्यापक जननी हो
उपासकां पाहसी प्रसन्न अंत:करणी हो
पूर्णकृपे तारिसी जगन्माते मनमोहिनी हो
भक्तांच्या माउली सुर ते येती लोटांगणी हो ॥४॥

पंचमीचे दिवशी व्रत ते उपांगललिता हो
अर्ध्यपाद्यपूजने तुजला भवानी स्तविती हो
रात्रीचे समयी करिती जागरण हरिकथा हो
आनंदे प्रेम ते आले सद्भावे क्रिडता हो ॥५॥

षष्टीचे दिवशी भक्तां आनंद वर्तला हो
घेउनि दिवटया हस्ती हर्षे गोंधळ घातला हो
कवडी एक अर्पिता देशी हार मुक्ताफळां हो
जोगवा मागता प्रसन्न झाली भक्तकुळा हो ॥६॥

सप्तमीच्या दिवशी सप्तश्रुंग गडावरी हो
तेथे तु नांदसी भोवती पुष्पे नानापरी हो
जाईजुई-सेवंती पूजा रेखियली बरवी हो
भक्त संकटी पडता झेलुनी घेसी वरचेवरी हो ॥७॥

अष्टमीचे दिवशी अष्टभुजा नारायणी हो
सह्याद्रिपर्वती पाहिली उभी जगज्जननी हो
मन माझे मोहिले शरण आलो तुजलागुनी हो
स्तनपान देवुनी सुखी केले अंत:करणी हो ॥८॥

नवमीचे दिवशी नवदिवसांचे पारणे हो
सप्तशतीजप होमहवने सद्भक्ती करुनी हो
षड्रसअन्ने नैवेद्यासी अर्पियेली भोजनी हो
आचार्य ब्राह्मणा तृप्त केले त्वां कृपेकरुनी हो ॥९॥

दशमीच्या दिवशी अंबा निघे सीमोल्लंघनी हो
सिहारुढ करी दारूण शस्त्रे अंबे त्वां घेउनी हो
शुंभनिशुंभादिक राक्षसा किती मारिसी रणी हो
विप्रा रामदासा आश्रय दिधला तो चरणी हो ॥१०॥

सुखकर्ता दु:खहर्ता - गणेश आरती

सुखकर्ता दु:खहर्ता वार्ता विघ्नाची
नुरवी पुरवी प्रेम कृपा जयाची
सर्वांगी सुंदर उटि शेंदुराची
कंठी झळके माळ मुक्ताफळांची ।। १ ।।

जयदेव जयदेव जय मंगलमुर्ती
दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती ।। धृ ।।

रत्नखचित फरा तुज गौरीकुमरा
चंदनाची उटी कुंकुमकेशरा
हिरेजडीत मुगुट शोभतो बरा
रुणझुणती नूपूरे चरणी घागरिया ।। २ ।।

लंबोदर पीतांबर फणिवरबंधना
सरळ सोंड वक्रतुंड त्रिनयना
दास रामाचा वाट पाहे सदना
संकटी पावावे निर्वाणी रक्षावे सुरवरवंदना ।। ३ ।।

Thursday, September 22, 2011

आनंदी आनंद गडे

आनंदी आनंद गडे, इकडे तिकडे चोहिकडे
वरती खाली मोद भरे, वायूसंगे मोद फिरे
नभांत भरला, दिशांत फिरला, जगांत उरला
मोद विहरतो चोहिकडे...... आनंदी आनंद गडे

सूर्यकिरण सोनेरी हे, कौमुदि ही हसते आहे
खुलली संध्या प्रेमाने, आनंदे गाते गाणे
मेघ रंगले, चित्त दंगले, गान स्फुरले
इकडे, तिकडे, चोहिकडे...... आनंदी आनंद गडे

नीलनभी नक्षत्र कसे, डोकावुनी हे पाहतसे
कुणास बघते ? मोदाला; मोद भेटला का त्याला ?
तयामधे तो, सदैव वसतो, सुखे विहरतो
इकडे, तिकडे, चोहिकडे...... आनंदी आनंद गडे

वाहती निर्झर मंदगती, डोलती लतिका वृक्षतती
पक्षी मनोहर कूजीत रे, कोणाला गातात बरे ?
कमल विकसले, भ्रमर गुंगले, डोलत वदले
इकडे, तिकडे, चोहिकडे...... आनंदी आनंद गडे

स्वार्थाच्या बाजारात, किती पामरे रडतात
त्यांना मोद कसा मिळतो, सोडुनी स्वार्था तो जातो
द्वेष संपला, मत्सर गेला, आता उरला
इकडे, तिकडे, चोहिकडे...... आनंदी आनंद गडे

- बालकवी

गोरी गोरी पान

गोरी गोरी पान, फुलासारखी छान
दादा मला एक वहिनी आण ॥ ध्रु ॥

गोर्‍या गोर्‍या वहिनीची अंधाराची साडी
अंधाराच्या साडिवर चांदण्याची खडी
चांदण्याच्या पदराला बिजलीचा बाण ॥ १ ॥

वहिनीला आणायाला चांदोबाची गाडी
चांदोबाच्या गाडीला हरणांची जोडी
हरणांची जोडी तुडवी गुलाबाचे रान ॥ २ ॥

वहिनीशी गट्टि होता, तुला दोन थापा
तुला दोन थापा, तिला साखरेचा पापा
बाहुल्यांच्या परी होउ दोघी आम्ही सान ॥ ३ ॥

गायिका - आशा भोसले
संगीतकार - श्रीनिवास खळे
गीतकार - ग. दि. माडगूळकर

ती फ़ुलराणी...


हिरवे हिरवे गार गालिचे, हरित तृणाच्या मखमालीचे
त्या सुंदर मखमालीवरती, फ़ुलराणी ही खेळत होती
गोड निळ्या वातावरणात, अव्याज मने होती डोलत
प्रणयचंचल त्या भृलीला, अवगत नव्ह्त्या कुमारीकेला
आईच्या मांडीवर बसुनी, झोके घ्यावे गावी गाणी
याहुनी ठावे काय तियेला, साध्या भोळ्या फ़ुलराणीला?

पूरा विनोदी संध्यावात, डोल दोलवी हिरवे शेत
तोच एकदा हासत आला, चुंबून म्हणे फ़ुलराणीला
"छानी माझी सोनुकली ती, कुणाकडे गं पहात होती?
कोण बरे त्या संध्येतुन, हळूच पहाते डोकावून?
तो रविकर का गोजिरवाणा, आवडला आमुच्या राणीला?"
लाज लाजली ह्या वचनांनी, साधी भोळी ती फ़ुलराणी

आंदोळी संध्येच्या बसूनी, झोके झोके घेते रजनी
त्या रजनीचे नेत्र विलोल, नभी चमकती ते ग्रहगोल
जादू टॊणा त्यांनी केला, चैन पडेना फ़ुलराणीला
निजली शेते निजले रान, निजले प्राणी थोर लहान
अजून जागी फ़ुलराणी ही, आज कशी ताळ्यावर नाही?
लागेना डोळ्याशी डोळा, काय जाहले फ़ुलराणीला

या कुंजातून त्या कूंजातून, इवल्या इवल्या दिवट्या लावून
मध्यरात्रीच्या निवांत समयी, खेळ खेळते वनराणी ही
त्या देवीला ओव्या सुंदर, निर्झर गातो त्या तालावर
झुलुनी राहिले सगळे रान, स्वप्नसंगमी दंग होऊन
प्रणय चींतनी विलीन वॄत्ती, कुमारिका ही डोलत होती
डुलता डुलता गुंग होऊनी, स्वप्ने पाही मग फ़ुलराणी

कुणी कुणाला अवकाशांत, प्रणयगायनें हॊतें गात;
हळूच मागुनी आले कॊण, कुणी कुणा दे चुंबनदान?”
प्रणय खेळ हे पाहुन चित्तीं, विरहार्ता फुलराणी हॊती;
तॊं व्यॊमींच्या प्रेमदेवता, वार्‍यावरती फिरतां फिरतां-
हळूच आल्या उतरुन खालीं, फुलराणीसह करण्या खेळी.
परस्परांना खुणवुनी नयनीं, त्या वदल्या ही अमुची राणी?

स्वर्भुमीचा जुळवीत हात, नाच नाचतो प्रभात वात
खेळूनी दमल्या त्या घ्रह माला, हळुच लागती लपावयाला
आकाशाची गंभिर शांती, मंद मंद ये अवनी वरती
विरू लागले संशय जाल, संपत ये विरहाचा काल
शुभ्र धुक्ल्याचे वस्त्र लेऊनी, हर्षनिर्भरा नटली अवनी
स्वप्नसंगमी रंगत होती, तरीही अजुनी फ़ुलराणी ती,
तेजोमय नव मंडप केला, लक्ख पांढरा दाही दिशांना,
जिकडे तिकडे उधळीत मोती, दिव्य वर्‍हाडी गगनी येती,
ला सुवर्णी झगे घालूनी, हासत हासत आले कोणी,
कुणी बांधीला गुलाबी फ़ेटा, झगमगणारा सुंदर मोठा,
आकाशी चंडोल चालला, हा वाड्निश्चय करावयाला,
हे थाटाचे लग्न कुणाचे, साध्या भोळ्या फ़ुलराणीचे,

गाऊ लागले मंगल पाठ, सृष्टीचे गाणारे भाट,
वाजवी सनई मारुत राणा, कोकिळ घे तानावर ताना,
नाचू लागले भारद्वाज, वाजवीती निर्झर पखवाज,
नवरदेव सोनेरी रविकर, नवरी ही फ़ुलराणी सुंदर,
लग्न लागते सावध सारे, सावध पक्षी सावध वारे,
दवमय अंत:पट फ़िटला, भेटे रविकर फ़ुलराणीला,

वधू वरांना दिव्य रवानी, कुणी गायीली मंगल गाणी,
त्यात कुणीसे गुंफित होते, परस्परांचे प्रेम अहा ते,
आणिक तेथील वनदेवीही, दीव्य आपुल्या उच्छ्वासांनी,
लिहीत होत्या वातावरणी, फ़ुलराणीची गोड कहाणी,
गुंगत गुंगत कवी त्या ठायी, स्फ़ुर्ती सह विहराया जाई,
त्याने तर अभिषेकच केला, नवगीतांनी फ़ुलराणीला,

- बालकवी

गजानना श्री गणराया


गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया
गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया
मंगलमुर्ती श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया
गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया

सिंधूरचर्चित ढवळे अंग, चंदन उटी खुलावी रंग
बघता मानस होते दंग, जीव जडला चरणी तुझिया
गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया
गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया

गौरीतनया भालचंद्रा, देवा कृपेच्या तू समुद्रा
वरदविनायक करुणागारा, अवघी विघ्ने नेसी विलया
गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया
गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया

गायिका - लता मंगेशकर
गीत - शांता शेळके

एक झोका


एक झोका, चुके काळजाचा ठोका ll धृ. ll

उजवीकडे डावीकडे
डावीकडे उजवीकडे
जरा स्वतःलाच फेका ll १ ll

नाही कुठे थांबायचे
मागेपुढे झुलायचे
हाच धरायचा ठेका ll २ ll

जमिनीला ओढायचें
आकाशाला जोडायचें
खूप मजा, थोडा धोका ll 3 ll

गायिका - आशा भोसले
संगीतकार - आनंद मोडक
गीत - सुधीर मोघे
चित्रपट - चौकट राजा

Wednesday, September 21, 2011

जिंकू किंवा मरू

माणुसकीच्या शत्रुऊसंगे, युद्ध आमुचे सरू
जिंकू किंवा मरू

लढतिल सैनिक, लढू नागरिक, लढतिल महिला, लढतिल बालक
शर्थ लढ्याची करू, जिंकू किंवा मरू

देश आमुचा शिवरायाचा, झाशीवाल्या रणराणीचा
शिर तळहाती धरू, जिंकू किंवा मरू

शस्त्राघाता शस्त्रच उत्तर, भुई न देऊ एक तसूभर
मरू पुन्हा अवतरू, जिंकू किंवा मरू

हानी होवो कितीहि भयंकर, पिढ्या-पिढ्या हे चालो संगर
अंती विजयी ठरू, जिंकू किंवा मरू

गीत - ग. दि. माडगूळकर

जयोस्तुते


जयोस्तुते श्रीमहन्मंगले ! शिवास्पदे शुभदे
स्वतंत्रते भगवती ! त्वामहं यशोयुतां वंदे

राष्ट्राचे चैतन्य मूर्त तू नीती-संपदांची
स्वतंत्रते भगवती ! श्रीमती राज्ञी तू त्यांची
परवशतेच्या नभात तूची आकाशी होसी
स्वतंत्रते भगवती ! चांदणी चमचम लखलखसी
वंदे त्वामहं यशोयुतां वंदे

गालावरच्या कुसुमी किंवा कुसुमांच्या गाली
स्वतंत्रते भगवती ! तूच जी विलसतसे लाली
तू सूर्याचे तेज, उदधीचे गांभीर्यहि तूची
स्वतंत्रते भगवती ! अन्यथा ग्रहण नष्ट तेची
वंदे त्वामहं यशोयुतां वंदे

मोक्ष-मुक्ति ही तुझीच रूपे तुलाच वेदांती
स्वतंत्रते भगवती ! योगिजन परब्रम्ह वदती
जे जे उत्तम उदात्त उन्नत महन्मधुर ते ते
स्वतंत्रते भगवती ! सर्व तव सहचारी होते
वंदे त्वामहं यशोयुतां वंदे

हे अधम-रक्तरंजिते, सुजन पूजिते, श्रीस्वतंत्रते
तुजसाठी मरण ते जनन, तुजवीण जनन ते मरण
तुज सकल चराचर शरण, चराचर शरण, श्रीस्वतंत्रते
वंदे त्वामहं यशोयुतां वंदे

- स्वातंत्र्यवीर सावरकर

सर्वात्मका शिवसुंदरा

सर्वात्मका, शिवसुंदरा स्वीकार या अभिवादना
तिमिरातूनी तेजाकडे प्रभू आमुच्या ने जीवना ॥ धृ. ॥

सुमनांत तू, गगनांत तू
तार्‍यांमध्ये फुलतोस तू
सद्धर्म जे जगतामध्ये
सर्वांत त्या वसतोस तू
चोहीकडे रूपे तुझी जाणीव ही माझ्या मना ॥ १ ॥

श्रमतोस तू शेतामध्ये
तू राबसी श्रमिकांसवे
जे रंजले अन गांजले
पुसतोस त्यांची आसवे
स्वार्थावीना सेवा जिथे तेथे तुझे पद पावना ॥ २ ॥

करुणाकरा करुणा तुझी
असता मला भय कोठले?
मार्गावरी पुढती सदा
पाहीन मी तव पाउले
सृजनत्व या हृदयामध्ये नित जागवी भीतीविना ॥ ३ ॥

- कुसुमाग्रज

Monday, September 19, 2011

खबरदार जर टाच मारुनी जाल पुढे

सावळ्या:
खबरदार जर टाच मारुनी जाल पुढे चिंधड्या
उडवीन राई राई एवढ्या !
कुण्या गावचे पाटील आपण कुठे चालला असे
शीव ही ओलांडून तीरसे ?
लगाम खेचा या घोडीचा रावं टांग टाकुनी
असे या तुम्ही खड्या अंगणी !
पोर म्हणूनी हसण्यावारी वेळ नका नेऊ ही
मला का ओळखले हो तुम्ही ?
हा मर्द मराठ्याचा मी बच्चा असे
हे हाड ही माझे लेचेपेचे नसे
या नसानसातून हिंमत बाजी वसे
खबरदार जर टाच मारुनी जाल पुढे चिंधड्या
उडवीन राई राई एवढ्या !

स्वार:
मळ्यात जाऊन मोटेचे ते पाणी भरावे तुवा
कशाला ताठा तुज हा हवा ?
मुठीत ज्याच्या मूठ असे ही खड्गाची तो बरे
वीर तू समजलास काय रे ?
थोर मारिती अशा बढाया पराक्रमाच्या जरी
कुठे तव भाला बरची तरी ?
हे खड्गाचे बघ पाते किती चमकते
अणकुचीदार अती भाल्याचे टोक ते
या पुढे तुझी वद हिंमत का राहते ?
खबरदार जर टाच मारुनी जाल पुढे चिंधड्या
उडवीन राई राई एवढ्या !

सावळ्या:
आपण मोठे दाढीवाले अहा शूर वीर की --
किती ते आम्हाला ठाऊकी !
तडफ आमुच्या शिवबाची तुम्हा माहिती न का?
दाविती फुशारकी का फुका ?
तुम्हा सारखे असतील किती लोळविले नरमणी --
आमुच्या शिवबाने भर रणी
मी असे इमानी चेला त्यांचे कडे
हुकुमावीण त्यांच्या समजा याचे पुढे
देई न जाऊ मी शूर वीर फाकडे
पुन्हा सांगतो
खबरदार जर टाच मारुनी जाल पुढे चिंधड्या
उडवीन राई राई एवढ्या !

लाल भडक ते वदन जाहले बाळाचे मग कसे
स्वार परि मनी हळू का हसे ?
त्या बाळाचे नयनी चमके पाणी त्वेषामुळे
स्वार परि सौम्य दृष्टीने खुले
चंद्र दिसे जणू एक, दुसरा तपतो रवि का तर
ऐका शिवबाचे हे स्वर --
आहेस इमानी माझा चेला खरा
चल इमान घे हा माझा शेला तुला
पण बोल सावळ्या बोल पुन्हा एकदा
"खबरदार जर टाच मारुनी जाल पुढे चिंधड्या
उडवीन राई राई एवढ्या !"

- वा.भा. पाठक

Sunday, September 18, 2011

तेथे कर माझे जुळती

दिव्यत्वाची जेथ प्रचिती
तेथे कर माझे जुळती ॥धृ.॥

गाळुनिया भाळीचे मोती
हरिकृपेचे मळे उगवती
जलदांपरी येऊनिया जाती
जग ज्यांची न करी गणती ॥१॥

यज्ञी ज्यांनी देऊनि निजशिर
घडिले मानवतेचे मंदिर
परि जयांच्या दहनभूमिवर
नाहि चिरा नाहि पणती ॥२॥

जिथे विपत्ती जाळी उजळी
निसर्ग-लीला निळी काजळी
कथुनि कायसे काळिज निखळी
एकाची सगळी वसती ॥३॥

मध्यरात्रि नभघुमटाखाली
शांतिशिरी तम चवया ढाळी
त्यक्त, बहिष्कृत मी ज्या काळी
एकांगी डोळे भरती ॥४॥

गीतकार : बा. भ. बोरकर

माझ्या गोव्याच्या भूमीत

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
गड्या नारळ मधाचे,
कड्या-कपाऱ्यां मधुन
घट फ़ुटती दुधाचे||

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
आंब्या-फ़णसाची रास,
फ़ुली फळान्चे पाझर
कळी फ़ुलांचे सुवास||

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
वनश्रीची कारागिरी,
पाना-फ़ुलांची कुसर
पशु-पक्ष्यांच्या किनारी||

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
उन्हाळ्यात खारा वारा,
पावसात दारापुढे
सोन्याचांदीच्या रे धारा||

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
येते चांदणे माहेरा,
ओलावल्या लोचनांनी
भेटे आकाश सागरा||

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
चाफ़ा पानाविण फ़ुले,
भोळा भाबडा शालीन
भाव शब्दाविण बोले||

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
गडे साळीचा रे भात,
वाढी आईच्या मायेने
सोन-केवड्याचा हात||

माझ्या गोव्याच्या भूमीत
सागरात खेळे चांदी,
आतिथ्याची, अगत्याची
साऱ्या षडरसांची नांदी||

- बा. भ. बोरकर

झुक झुक झुक झुक अगीनगाडी

झुक झुक झुक झुक अगीनगाडी
धुरांच्या रेघा हवेत काढी
पळती झाडे पाहूया,
मामाच्या गावाला जाऊया

मामाचा गाव मोठा
सोन्याचांदीच्या पेठा
शोभा पाहुनी घेऊया

मामाची बायको गोरटी
म्हणेल कुठली पोरटी
भाच्यांची नावे सांगूया

मामाची बायको सुगरण
रोज रोज पोळी शिकरण
गुलाबजामुन खाऊया

मामा मोठा तालेवार
रेशीम घेईल हजार वार
कोट विजारी लेऊया

- ग.दि. माडगूळकर

टप‌ टप‌ पडती अंगावरती प्राजक्ताची फुले

टप‌ टप‌ पडती अंगावरती प्राजक्ताची फुले
भिर‌ भिर‌ भिर‌ त्या तालावर गाणे अमुचे जुळे !

कुरणावरती, झाडांखाली
ऊन-सावली विणते जाळी
येतो वारा पाहा भरारा, गवत खुशीने डुले !

दूर दूर हे सूर वाहती
उन्हात पिवळ्या पाहा नाहती
हसते धरती, फांदीवरती हा झोपाळा झुले !

गाणे अमुचे झुळ-झुळ वारा
गाणे अमुचे लुक-लुक तारा
पाऊस, वारा, मोरपिसारा या गाण्यातुन फुले !

फुलांसारखे सर्व फुला रे
सुरात मिसळुनी सूर, चला रे
गाणे गाती तेच शहाणे बाकी सारे खुळे !

- मंगेश पाडगांवकर

Wednesday, September 14, 2011

गवाताच पातं

गवाताच पातं वार्‍यावर डोलतं
डोलतान म्हणतं खेळायला चला ||ध्रु||

झर्‍यातलं पाणी खळ खळा हसतं
हसताना म्हणतं खेळायला चला
निळं निळं पाखरू आंब्यावर गातं
गाताना म्हणतं नाचायला चला ||१||

झिम्मड पावसात गारांची बरसात
बरसात म्हणते वेचायला चला
छोटासा मोती लपाछपी खेळतो
धावताना म्हणतो शिवायाला चला ||२||

मनिच पिल्लू पायाशी लोळतं
लोळतान म्हणतं जेवायला चला
अहो,जेवायला चला
तुम्ही जेवायला चला ||३||

- कुसुमाग्रज

फुलपांखरूं

फुलपांखरूं !
छान किती दिसतें । फुलपाखरूं

या वेलीवर । फुलांबरोबर
गोड किती हसतें । फुलपांखरूं

पंख चिमुकलें । निळेजांभळे
हालवुनी झुलतें । फुलपांखरूं

डोळे बरिक । करिती लुकलुक
गोल मणी जणुं ते । फुलपांखरूं

मी धरुं जाता । येई न हाता
दूरच तें उडते । फुलपांखरूं

- ग.ह. पाटील

Tuesday, September 13, 2011

स्वयंवर झालें सीतेचे

आकाशाशीं जडलें नातें धरणीमातेचें
स्वयंवर झालें सीतेचे

श्रीरामांनी सहज उचलिले धनू शंकराचें
पूर्ण जाहले जनकनृपाच्या हेतु अंतरींचे
उभे ठाकले भाग्य सांवळे समोर दुहितेचें

मुग्ध जानकी दुरुन न्याहळी राम धनुर्धारी
नयनांमाजीं एकवटुनिया निजशक्ति सारी
फुलूं लागलें फूल हळू हळू गालीं लज्जेचें

उंचावुनिया जरा पापण्या पाहत ती राही
तडिताघातापरी भयंकर नाद तोंच होई
श्रीरामांनीं केले तुकडे दोन धनुष्याचे

अंधारुनिया आले डोळे, बावरले राजे
मुक्त हासतां भूमीकन्या मनोमनीं लाजे
तृप्त जाहले सचिंत लोचन क्षणांत जनकाचे

हात जोडुनी म्हणे नृपति तो विश्वामित्रासी
"आज जानकी अर्पियली मी दशरथापुत्रासी"
आनंदाने मिटले डोळे तृप्त मैथिलीचे

ज्येष्ठ तुझा पुत्र मला देइ दशरथा

ज्येष्ठ तुझा पुत्र मला देइ दशरथा
यज्ञ-रक्षणास योग्य तोचि सर्वथा

मायावी रात्रीचर
कष्टविति मजसि फार
कैकवार करुन यज्ञ नाहि सांगता

शाप कसा देउं मी?
दीक्षित तो नित्य क्षमी
सोडतोंच तो प्रदेश याग मोडतां

आरंभितां फिरुन यज्ञ
आणिति ते फिरुन विघ्न
प्रकटतात मंडपांत कुंड पेटतां

वेदीवर रक्तमांस
फेंकतात ते नृशंस
नाचतात स्वैंर सुखें मंत्र थांबतां

बालवीर राम तुझा
देवों त्या घोर सजा
सान जरी बाळ तुझा थोर योग्यता

शंकित कां होसि नृपा?
मुनि मागे राजकृपा
बावर्सी काय असा शब्द पाळतां

सांवळा ग रामचंद्र

सांवळा ग रामचंद्र माझ्या मांडीवर न्हातो
अष्टगंधांचा सुवास निळ्या कमळांना येतो

सांवळा ग रामचंद्र माझ्या हातांनी जेवतो
उरलेल्या घासासाठीं थवा राघूंचा थांबतो

सांवळा ग रामचंद्र रत्नमंचकी झोंपतो
त्याला पाहतां लाजून चंद्र आभाळीं लोपतो

सांवळा ग रामचंद्र चार भावांत खेळतो
हीरकांच्या मेळाव्यांत नीलमणी उजळतो

सांवळा ग रामचंद्र करी भावंडांसी प्रीत
थोराथोरांनी शिकावी बाळाची या बाळरीत

सांवळा ग रामचंद्र त्याचे अनुज हे तीन
माझ्या भाग्याच्या श्लोकाचे चार अखंड चरण

सांवळा ग रामचंद्र करी बोबडे भाषण
त्याशी करितां संवाद झालों बोबडे आपण

सांवळा ग रामचंद्र करी बोबडे हे घर
वेद म्हणतां विप्रांचे येती बोबडे उच्चार

सांवळा ग रामचंद्र कर पसरुनी धांवतो
रात जागावतो बाई सारा प्रासाद जागतो

सांवळा ग रामचंद्र उद्यां होईल तरुण
मग पुरता वर्षेल देवकृपेचा वरुण

राम जन्मला ग सखी

चैत्रमास, त्यांत शुद्ध नवमि ही तिथी
गंधयुक्त तरिहि वात उष्ण हे किती

दोन प्रहरिं कां ग शिरीं सूर्य थांबला?
राम जन्मला ग सखी राम जन्मला

कौसल्याराणि हळूं उघडि लोचनें
दिपुन जाय माय स्वतः पुत्र-दर्शनें
ओघळले आंसु, सुखे कंठ दाटला

राजगृहीं येइ नवी सैख्य-पर्वणी
पान्हावुन हंबरल्या धेनुं अंगणीं
दुंदुभिचा नाद तोंच धुंद कोंदला

पेंगुळल्या आतपांत जागत्या कळ्या
‘काय काय’ करत्पुन्हां उमलल्या खुळ्या
उच्चरवे वायु श्वांस हसुंन बोलला

वार्ता ही सुखद जधी पोंचली जनी
गेहांतुन राजपथीं धावले कुणी
युवतींचा संघ एक गात चालला

पुष्पांजलि फेंकि कुणी, कोणि भूषणें
हास्यानें लोपविले शब्द, भाषणें
वाद्यांचा ताल मात्र जलद वाढला

दशरथा, घे हें पायसदान

दशरथा, घे हें पायसदान
तुझ्या यज्ञिं मी प्रगट जाहलों हा माझा सन्मान

तव यज्ञाची होय सांगता
तृप्त जाहल्या सर्व देवता
प्रसन्न झाले नृपा तुझ्यावर, श्रीविष्णू भगवान्‌

श्रीविष्णूंची आशा म्हणुनी
आलों मी हा प्रसाद घेउनि
या दानासी या दानाहुन अन्य नसे उपमान

करांत घे ही सुवर्णस्थाली
दे राण्यांना क्षीर आंतली
कामधेनुच्या दुग्धाहुनही, ओज हिचें बलवान

राण्या करितिल पायसभक्षण
उदरीं होइल वंशारोपण
त्यांच्या पोटीं जन्मा येतिल, योद्धे चार महान

प्रसवतील त्या तीनहि देवी
श्रीविष्णूंचे अंश मानवी
धन्य दशरथा, तुला लाभला, देवपित्याचा मान

कृतार्थ दिसती तुझीं लोचनें
कृतार्थ मीही तुझ्या दर्शनें
दे आज्ञा मज नृपा, पावतो यज्ञीं अंतर्धान

Wednesday, September 7, 2011

उठा उठा चिऊताई

उठा उठा चिऊताई
सारीकडे उजाडले
डोळे कसे मिटलेले
अजूनही अजूनही |

सोनेरी हे दूत आले
घरट्याच्या दारापाशी
डोळ्यांवर झोप कशी
अजूनही अजूनही |

लगबग पाखरे ही
गात गात गोड गाणे
टिपतात बघा दाणे
चोहीकडे चोहीकडे |

झोपलेल्या अशा तुम्ही
आणायाचे मग कोणी
बाळासाठी चारापाणी
चिमुकल्या चिमुकल्या |

बाळाचे मी घेता नाव
जागी झाली चिऊताई
उठोनिआ दूर जाई
भूर भूर भूर भूर |

गीत : कुसुमाग्रज
संगीत : कमलाकर भागवत
स्वर : सुमन कल्याणपूर

नाच रे मोरा

नाच रे मोरा , अंब्याच्या बनात
नाच रे मोरा नाच ।

ढगांशि वारा झुंजला रे
काळा काळा कापूस पिंजला रे
आता तुझी पाळी , वीज देते टाळी
फुलव पिसारा नाच ।

झरझर धार झरली रे
झाडांचि भिजली इरली रे
पावसात न्हाऊ , काहितरि गाऊ
करुन पुकारा नाच ।

थेंबथेंब तळ्यात नाचती रे
टपटप पानांत वाजती रे
पावसाच्या रेघांत , खेळ खेळु दोघांत
निळ्या सौंगड्या नाच ।

पावसाचि रिमझिम थांबली रे
तुझि माझि जोडी जमली रे
आभाळात छान छान , सात रंगी कमान
कमानीखाली त्या नाच ।

गीत - ग. दि. माडगूळकर
संगीत - पु. ल. देशपांडे
स्वर - आशा भोसले

शोधिसी मानवा

शोधिसी मानवा, राऊळी मंदिरी
नांदतो देव हा, आपुल्या अंतरी

मेघ हे दाटती, कोठुनी अंबरी?
सूर येती कसे, वाजते बासरी?
रोमरोमी फुले, तीर्थ हे भूवरी
दूर इंद्रायणी, दूर ती पंढरी

गंध का हासतो, पाकळी सारुनी?
वाहते निर्झरी, प्रेमसंजीवनी
भोवताली तुला, साद घाली कुणी
खूण घे जाणुनी, रूप हे ईश्वरी

भेटतो देव का, पूजनी अर्चनी?
पुण्य का लाभते, दानधर्मातुनी?
शोध रे दिव्यता, आपुल्या जीवनी
आंधळा खेळ हा खेळशी कुठवरी?

गीत : वंदना विटणकर
संगीत : श्रीकांत ठाकरे
स्वर : महंमद रफी

एका तळ्यात होती


एका तळ्यात होती, बदके पिले सुरेख
होते कुरुप वेडे, पिल्लू तयात एक
कोणी न त्यास घेई, खेळावयास संगे
सर्वाहूनी निराळे ते वेगळे तरंगे
दावूनि बोट त्याला, म्हणती हसून लोक
आहे कुरुप वेडे, पिल्लू तयात एक

पिल्लास दुःख भारी, भोळे रडे स्वतःशी
भावंड ना विचारी, सांगेल ते कुणाशी ?
जे ते तयास टोची, दावी उगाच धाक
आहे कुरुप वेडे, पिल्लू तयात एक

एके दिनी परंतू, पिल्लास त्या कळाले
भय वेड पार त्याचे, वार्‍यासवे पळाले
पाण्यात पाहताना, चोरुनिया क्षणैक
त्याचेच त्या कळाले, तो राजहंस एक


गीत: ग. दि. माडगुळकर

रेशमाच्या रेघांनी


रेशमाच्या रेघांनी, लालकाळ्या धाग्यांनी
कर्नाटकी कशिदा मी काढिला
हात नगा लावू माझ्या साडीला

नवी कोरी साडी लाखमोलाची
भरली मी नक्षी फूलवेलाची
गुंफियलं राघूमोर, राघूमोर जोडीला
हात नगा लावू माझ्या साडीला

जात होते वाटंनं मी तोऱ्यात
अवचित आला माझ्या होऱ्यात
तुम्ही माझ्या पदराचा शेव का हो ओढीला ?
हात नगा लावू माझ्या साडीला

भीड काही ठेवा आल्यागेल्याची
मुरवत राखा दहा डोळ्यांची
काय म्हणू बाई बाई, तुमच्या या खोडीला
हात नगा लावू माझ्या साडीला

गीत : शान्‍ता शेळके
संगीत : आनंदघन
गायिका : आशा भोसले